دبیرجشنواره: نقش هنر در توان بخشی اجتماعی معلولین، شگفتی آفرین است
مدیر کل بهزیستی خراسان رضوی، هنر را ابزار و روشی مفید، ضروری، در دسترس و کم‌هزینه برای توانبخشی اجتماعی معلولین توصیف کرد.
دکتر حمیدرضا پوریوسف که صبح یک‌شنبه 25 بهمن در حاشیه‌ی مراسم افتتاحیه سومین جشنواره تئاتر منطقه‌ای معلولین (کویر) در مشهد با خبرنگاران گفتگو می‌کرد افزود: مهم‌ترین هدف برگزاری این جشنواره، ایجاد انگیزه و تحرک در معلولین برای پی‌بردن به استعدادهایشان و حضور فعال آنها در اجتماع است.
رئیس جشنواره‌ی تئاتر منطقه‌ای معلولین یادآور شد: در دو سال گذشته دو جشنواره‌ی موسیقی و تئاتر استانی معلولین را در خراسان رضوی برگزار کردیم که تجربیات موفقی در توانبخشی اجتماعی این عزیزان بود و شاهد استقبال بسیار گسترده‌ی معلولین و خانواده‌هایشان از این حرکت فرهنگی بودیم.
وی بیان داشت: با مطالعاتی که کارشناسان سازمان بهزیستی در خصوص توانبخشی اجتماعی فرهنگی داشته‌اند، و در نتیجه‌ی ارزیابی وضعیت معلولین شرکت کننده در این برنامه‌های فرهنگی هنری، توجه بیشتر به فعالیت‌های فرهنگی از جمله هنرهای نمایشی، موسیقی و ادبیات در دستور کار معاونت توانبخشی سازمان بهزیستی قرار گرفته است.
وی با تأکید بر اینکه توانبخشی باید بر اجتماع و خانواده متکی باشد گفت: امروزه دیگر بحث نگهداری از معلولین، مطرح نیست بلکه چگونگی ایجاد امید و انگیزه برای این گروه از شهروندان جهت حضور فعال در جامعه و نقش‌پذیری در کنش‌گری اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است.
وی گفت: در جشنواره‌ی تئاتر منطقه‌ای کویر که امسال در مشهد برگزار می‌شود هنرمندان 5 استان سیستان و بلوچستان، کرمان، یزد، خراسان جنوبی و خراسان رضوی شرکت دارند.
وی اضافه کرد: دو جشنواره‌ی پیشین در چابهار و یزد برگزار گردید و امسال قرعه به نام خراسان رضوی افتاد.
رئیس جشنواره‌ی سوم معلولین گفت: در تجربیات فرهنگی هنری سال‌های گذشته، به این نتیجه رسیدیم که فعالیت‌های هنری، نقش بی‌بدیلی در توانبخشی و توانمندسازی معلولین دارد و اگر خیرین در این فعالیت‌ها مشارکت کنند، می‌توان این جشنواره‌ها را در همه‌ی رشته‌های هنری از قبیل شعر، داستان، نمایشنامه نویسی، نقاشی، مجسمه‌سازی و موسیقی به صورت استانی و منطقه‌ای برگزار کرد.
وی یادآور شد: در جشنواره‌های پیشین منطقه‌ای تعداد گروه‌های هنری به سختی به 20 یا 30 گروه می‌رسیدند ولی امسال تعداد متن‌هایی که در ابتدای فراخوان به دبیرخانه ارسال شد نزدیک به یکصد نمایشنامه بود که البته در بازبینی‌ها، این تعداد اندکی کاهش یافت اما استقبال بی‌سابقه‌ی گروه‌های هنری، نشان‌دهنده‌ی روح فرهنگ‌مدار ایرانی برای به‌بازی گرفتن هموطنان معلول‌شان می‌باشد.
نقش‌آفرینی شگفت‌انگیز معلولین در تئاتر
دبیر اجرایی جشنواره سوم معلولین نیز در مراسم افتتاحیه‌ی این همایش فرهنگی گفت: تئاتر به عنوان شاخه‌ای از هنرهای مطرح در ایران و جهان، از قرن‌ها پیش توسط فلاسفه و دانشمندان ایرانی به عنوان یک ابزار درمانی بکار گرفته شده است.
دکتر مسعود فیروزی افزود: اگر چه هنر درمانی و بخصوص تئاتر درمانی در غرب بیش از یکصد سال سابقه‌ی مدون ندارد اما در ایران، حدود هزار سال قبل، ابن سینا در درمان بیمار مالیخولیایی‌اش از تئاتر درمانی استفاده کرده است.
وی با بیان اینکه هنر درمانی در گرایش‌های مختلف رشته‌های هنری، در بسیاری از مراکز علمی و دانشگاه‌های دنیا رشته‌های مستقلی در توانبخشی و درمان معلولین هستند گفت: تئاتر علاوه بر ایجاد تحرک و پویایی در معلولین، ابزاری برای بیان خواست‌های آنها از جامعه محسوب می‌شود.
معاون توانبخشی بهزیستی خراسان رضوی، نقش‌آفرینی معلولین در نمایش‌ها را ارزنده، شگفت‌انگیز و بسیار فراتر از توانایی‌های محدود جسمی آنان توصیف کرد و گفت: بنا بر ارزیابی متخصصین این هنر، معلولین بسیار بهتر از همگنان غیر معلول‌شان در صحنه ظاهر می‌شوند که نشان‌دهنده‌ی استعدادهای شگرف آنها در استفاده از زبان هنر برای بیان توانمندی‌هایشان است.
وی ضمن انتقاد از رسانه‌های رسمی کشور تصریح کرد: متأسفانه در سال‌های اخیر شاهد بوده‌ایم در برخی فیلم‌ها و سریال‌ها معلولین و توانخواهان به عنوان افرادی ناتوان، مصیبت‌دیده و قابل ترحم تصویر شده‌اند که ناشی از شناخت نادرست این رسانه‌ها از توانمندی‌ها و شگفتی‌آفرینی معلولین است.
وی اضافه کرد: همچنین دیده‌ایم که معلولین را در قالب‌ها و ژانرهای ظنز به عنوان ابزار استهزا و تمسخر بکار می‌گیرند که کج‌فهمی پدیدآورندگان این آثار را نشان می‌دهد.
وی تأکید کرد: تئاتر از میان هنرهای مطرح امروز، بهترین شیوه برای حضور فعال معلولین در جامعه‌ی فرهنگی و بیان دردها و خواسته‌های این قشر است.
خیرین بیایند، جشنواره‌های هنری دیگر را برای معلولین برگزار می‌کنیم
مسؤول دبیرخانه‌ی سومین جشنواره تئاتر منطقه‌ای معلولین هم در حاشیه‌ی مراسم افتتاحیه از ارسال 97 متن نمایشی به دبیرخانه‌ی این جشنواره خبر داد.
مهین‌دخت مظفرجلالی گفت: اگر چه تمام این متن‌ها دارای خطوط و گرایش‌های بسیار خوبی در زمینه‌ی هنری بودند اما هیأت بازخوان بنا بر اصولی که برای جشنواره طراحی شده بود، از میان متن‌ها 67 متن را واجد شرایط شرکت در جشنواره تشخیص دادند.
وی افزود: پس از اینکه گروه‌های هنری، متن‌ها را تبدیل به نمایش کردند، فصل بازبینی نمایش‌ها آغاز شد که طی سه روز در اوایل دی‌ماه این کار انجام شد و از میان کارهای ارائه شده، 30 اثر برای حضور قطعی در جشنواره انتخاب گردیدند.
جلالی یادآور شد: از میان 30 اثر 13 اثر برای اجرای صحنه‌ای، 12 نمایش برای گروه کودک و در قالب تئاتر عروسکی و 5 اثر هم برای اجرای خیابانی کاندید شدند که از امروز شاهد اجرای آنها خواهیم بود.
این کارشناس نابینایان و ناشنوایان بهزیستی خراسان رضوی با بیان اینکه شرط حضور گروه‌های هنری در جشنواره، گزینش دو سوم بازیگران از میان معلولین بوده است گفت: خراسان رضوی هم در جشنواره‌های پیشین منطقه‌ای دست بالا را داشت و هم در جشنواره‌ی امسال که افتخار میزبانی را هم از آن خود ساخته، بالاترین میزان نمایش‌ها را دارا بوده است.
وی در خصوص برنامه‌های آینده‌ی این سازمان در زمینه‌ی فعالیت‌های هنری معلولین گفت: اگر سازمان بهزیستی اعتبارات لازم را به این امر اختصاص دهد و اگر خیرین فرهنگی و دلسوزان جامعه‌ی فرهنگی به معلولین توجه بیشتری داشته باشند زمینه‌ی اجرای بسیاری از فعالیت‌های هنری در خصوص معلولین فراهم است.
وی افزود: برگزاری جشنواره‌هایی همچون خط و نقاشی، ادبیات و نویسندگی، هنرهای تجسمی و موسیقی، زمینه‌های حضور فعال معلولین در جامعه را فراهم می‌سازد و علاوه بر این با شناسایی استعدادها و ویژگی‌های اجتماعی آنان، راه اشتغال آنان در این رشته‌ها را نیز هموار می‌سازد.
